Thứ tư, 29/9/2010, 15:12 GMT+7
E-mail
Bản In |
| Thị trưởng Yuri Luzhkov trong một cuộc họp hôm 27/9, một ngày trước khi ông bị cách chức. Ảnh: AFP |
Khi ông Yuri Luzhkov lên làm thị trưởng năm 1992, thủ đô Matxcơva của Nga đứng bên bờ vực sụp đổ: thiếu lương thực, đường phố bẩn thỉu rác rưởi, tội phạm tràn lan.
> Tổng thống cách chức thị trưởng
Thuốc lá - thứ hàng xa xỉ từng được tiêu thụ nhiều thời Liên Xô, thiếu đến mức dân tình chặn cả quảng trường chính của thành phố để biểu tình.
18 năm sau, khi Luzhkov bị đuổi khỏi ghế không kèn không trống chỉ bằng một sắc lệnh của Tổng thống Nga Dmitri Medvedev, ông để lại phía sau lưng một thành phố sôi động với hàng loạt tòa nhà chọc trời, những cửa hiệu sang trọng và tình trạng tắc đường kinh niên. Những người bài bác Luzhkov thì nói về tình trạng tham nhũng và chủ nghĩa thân hữu, thứ đã giúp cho phe cánh của ông trở nên cực kỳ giàu có, và có thể kèm theo đó là sự khinh ghét.
Cái cách thô thiển mà viên thị trưởng này bị sa thải - Luzhkov biết tin về quyết định của ông Matxcơva qua báo chí Nga - cho thấy ông đã xuống dốc như thế nào. Suốt cả ngày hôm qua, những đồng minh thân thiết nhất của Luzhkov cũng đứng về phía tổng thống, quay lưng lại với người từng là một trong những nhà lãnh đạo quyền lực nhất của Nga.
Luzhkov chưa thốt ra lời nào kể từ khi bị cách chức. Đoàn xe hộ tống ông phóng ra khỏi tòa thị chính ngay sau khi tin tức về việc sa thải loan ra. Ngay cả khi đối đầu với một loạt các bài báo chê trách suốt tháng 9, ông Luzhkov vẫn tỏ ra kiên định, cho đến trước khi bị cách chức một ngày, ông vẫn khẳng định rằng mình sẽ tiếp tục nắm quyền. Rõ ràng là Luzhkov chưa định nói về di sản.
Nhưng những người từng theo dõi sự nghiệp của Luzhkov, 74 tuổi, đã nói về Luzhkov và hai con người trong ông.
Họ mô tả một thị trưởng của mấy năm gần đây, điều hành Matxcơva như một thái ấp, đàn áp những người đối lập và thiết lập xung quanh mình một đội ngũ đệ tử - những người làm giàu bằng cách kiểm soát các khu vực thương mại sầm uất nhất thủ đô. Trong thời gian Luzhkov làm thị trưởng, vợ của ông - Yelena Baturina - một tỷ phú bất động sản đang nắm trong tay nhiều dự án xây cao ốc ở Matxcơva, đã trở thành người phụ nữ giàu nhất nước Nga.
"Luzhkov thế kỷ 21 là một điển hình của thị trưởng tham nhũng", Boris Y. Nemtsov, một trong những người phe cải cách và là chính trị gia đối lập nổi tiếng của Nga, bình luận. "Ông ta điều hành như một người Xô viết và không bao giờ có thể trở thành một nhà lãnh đạo hiện đại thực thụ".
Tuy nhiên những người biết Luzhkov từ những ngày đầu sự nghiệp nhớ đến ông như một nhà lãnh đạo không mệt mỏi đương đầu với khủng hoảng, bằng ý chí quyết liệt của mình đã lôi Matxcơva khỏi sự hỗn loạn sau khi Liên Xô sụp đổ.
"Công bằng mà nói, ông ấy đã cứu Matxcơva trong những năm 1992-93, khi cả thành phố không có cái gì", Sergei B. Stankevich, nhà phân tích chính trị từng làm việc ở tòa thị chính cùng Luzhkov những năm trước nói.
Trong một đất nước được lãnh đạo bởi những nhà lý luận trẻ tuổi, ông Luzhkov - một thị trưởng từ cuối thời Liên Xô - đã có đầu óc thực tiễn cần thiết để làm sao cho các cửa hiệu có đầy hàng hóa và các ngôi nhà dân được sưởi ấm, Stankevich nói thêm.
"Không may, Luzhkov sau này đã trở thành một người khác", nhà phân tích nói. "Nhưng Luzhkov của ngày xưa vẫn là bạn tôi".
Người dân Matxcơva bày tỏ cảm xúc tương tự về một nhà lãnh đạo đã có những dấu ấn không thể phai nhạt với thành phố. "Giờ đây người ta đổ đủ thứ lên đầu ông Luzhkov, chuyện đấy cũng bình thường", một nhân viên văn phòng 28 tuổi tên là Andrei Abramchuk nhận xét. "Nhưng hãy đánh giá công bằng những đóng góp của ông ấy. Kể từ khi Luzhkov nắm quyền, Matxcơva đã được rất nhiều và mất cũng rất nhiều".
Những thay đổi của thành phố, dù chỉ tính trong vài năm gần đây, cũng rất đáng kể cho dù không phải thay đổi nào cũng là tốt. Mức sống của dân Matxcơva cao nhất cả nước, lương hưu được trả đầy đủ, đường phố sạch bóng. Nhiều đường cao tốc mới được xây dựng, dẫu thế thành phố vẫn kẹt xe kinh niên. Các tòa nhà cao tầng mọc lên như nấm, tuy nhiên vẫn chưa đủ chỗ cho 10 triệu dân Matxcơva và hàng chục nghìn người khác đang muốn vào ở trong thành phố.
Phải kể đến những di sản về kiến trúc của thị trưởng Luzhkov. Những tòa nhà mái vòm kiểu củ hành lấp lánh của các nhà thờ - từng thống trị bầu trời Matxcơva trước khi những người Bolsheviks nắm quyền - đã trở lại nhờ nỗ lực của Luzhkov. Tuy thế, hàng trăm ngôi nhà chứa đựng lịch sử thành phố được xây dựng từ thế kỷ 18-19 đã bị phá hủy để nhường chỗ cho các công trình đáng ngờ về mặt giá trị kiến trúc, Pavel V. Kuznitsov, phó giám đốc bảo tàng kiến trúc Nga, nhận xét.
Với nhiều người Matxcơva, dù họ nghĩ gì về những điều đã diễn ra dưới thời Luzhkov, có một cảm giác chung, là sau nhiều năm, đã có một sự thay đổi.
"Tôi không buồn rầu gì về việc ông Luzhkov bị cách chức cả", Marina Kurganskaya, sinh viên 19 tuổi, nói. "Tôi nghĩ Matxcơva cần một nhà lãnh đạo mới có năng lực hơn, còn Luzhkov là người từ thời Xô Viết, có những quan điểm tương đối bảo thủ".
Thanh Mai (theo NYT)
Thứ tư, 29/9/2010, 16:31 GMT+7
Cựu thị trưởng Matxcơva chỉ trích tổng thống Nga
 |
| Thị trưởng Matxcơva vừa bị sa thải Yury Luzhkov. Ảnh: MT. |
Thị trưởng Matxcơva vừa mất chức Yury Luzhkov cáo buộc Tổng thống Nga Dmitry Medvedev chủ trương tập trung quyền kiểm soát.
> Tổng thống Nga cách chức thị trưởng Matxcơva
Cáo buộc trên được đưa ra trong lá thư Luzhkov gửi Medvedev hôm 24/9 nhưng đến sáng nay mới được trang web của tuần báo đối lập New Times đăng tải. Đây là lần đầu tiên một chính trị gia hàng đầu của Nga ra đòn mạnh mẽ như thế đối với Medvedev kể từ khi ông lên nắm quyền.
"Ở đất nước này, nỗi sợ hãi khi bày tỏ quan điểm cá nhân tồn tại từ năm 1937", Luzhkov nói và ngụ ý về đỉnh điểm của thời Joseph Stalin. "Nếu ban lãnh đạo của chúng ta chỉ củng cố nỗi sợ hãi đó bằng các tuyên bố thì sẽ đến lúc cả đất nước này chỉ có một nhà lãnh đạo và mọi lời ông ta nói ra được khắc đá và mọi người phải nghe theo vô điều kiện", lá thư có đoạn.
"Làm sao chuyện này có thể song hành cùng lời kêu gọi 'phát triển dân chủ' của ông được", Luzhkov, người lên giữ chức thị trưởng Matxcơva từ năm 1992 dưới thời Boris Yeltsin, chất vấn Tổng thống Medvedev.
Luzhkov cũng cho rằng Medvedev dàn dựng chiến dịch bôi nhọ nhằm vào ông. "Ngài tổng thống ạ, xã hội này không đồng tình với ông đâu", lá thư viết.
Theo AFP, Medvedev vẫn thể hiện là tổng thống có tư tưởng cải cách và khuyến khích sự phát triển của nền dân chủ vững mạnh tại Nga và cho đó là đòn bẩy cho hiện đại hóa.
Tuy nhiên, trong lá thư trên, Luzhkov nhấn mạnh rằng chính ông đưa ra ý tưởng tái lập cơ chế bầu cử trực tiếp các nhà lãnh đạo địa phương. Cơ chế này bị xóa bỏ năm 2004 để tạo điều kiện thuận lợi cho các ứng viên được Kremlin chỉ định trực tiếp.
Giới phân tích cho rằng việc Luzhkov bị sa thải là một trong những động thái mạnh mẽ nhất của Medvedev kể từ khi lên nắm quyền năm 2008 và nhằm loại một đối thủ tiềm năng nặng ký trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2012.
Phát ngôn viên Kremlin Natalya Timakova nói rằng Medvedev đã biết về lá thư này nhưng tuyên bố nội dung của nó không ảnh hưởng đến quyết định của ông. Medvedev ký sắc lệnh sa thải Luzhkov hôm qua và cho rằng thị trưởng "đánh mất sự tin tưởng của tổng thống".
Luzhkov đã tuyên bố rời bỏ đảng cầm quyền Nước Nga thống nhất, tòa thị chính Matxcơva cho biết hôm qua.
Luzhkov là một trong các chính trị gia quyền lực nhất ở nước Nga. Ông là thành viên cao cấp của đảng Nước Nga thống nhất. Trước khi Vladimir Putin nổi lên là một chính trị gia hàng đầu, Luzhkov thậm chí còn được dự báo là sẽ là tổng thống kế vị Boris Yeltsin.
Ngọc Sơn
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét