Yemen: nguy cơ nội chiến hiển hiện

Tuổi Trẻ Online:
Thứ Hai, 28/03/2011, 12:08 (GMT+7)

TTO - Ngày 28-3, Tổng thống Yemen Ali Abdullah Saleh đã chỉ định thiếu tướng Ahmed Saeed bin Brik làm tư lệnh mới của quân khu Đông Yemen và tiểu đoàn 27 Mika, thay thế thiếu tướng Mohamed Ali Mohsen, người đã tuyên bố đứng về phía phe đối lập chống lại chính phủ, Tân Hoa xã dẫn nguồn Bộ Quốc phòng Yemen.

Những người biểu tình chống đối chính phủ tại Sanaa, ngày 27-3 - Ảnh: CNN

Ông Saleh cũng chỉ định đại tá Hussein Mshaba làm tư lệnh tiểu đoàn bộ binh 15 tại tỉnh miền bắc Amran, thay cho một chỉ huy quân đội khác đã bước sang phía những người đối lập.

Ngoài ra, thiếu tướng Ali Mohsen al-Ahmar, anh em cùng cha khác mẹ của Tổng thống Saleh, tư lệnh quân khu Đông Bắc, hay quân khu 1, cũng đã gia nhập phe chống đối chính phủ. Ông Al-Ahmar đã xuất hiện trong một đoạn băng ông lên tiếng bảo vệ người biểu tình và đòi Saleh từ chức.

Những cuộc đàm phán giữa ông Saleh và phe đối lập đã chấm dứt mà chưa có kế hoạch nối lại, trong khi đụng độ lại nổ ra giữa quân đội và lực lượng vũ trang nổi dậy ở miền nam vào ngày 27-3.

Ông Saleh, trước đó đã tuyên bố muốn trao lại quyền lực, khẳng định chính quyền không thể tiếp tục nhượng bộ những người đối lập đang yêu cầu ông phải từ chức.

“Tôi có thể từ bỏ quyền lực… thậm chí chỉ trong vài giờ tới, nhưng với điều kiện được tôn trọng và đảm bảo uy tín - ông nói với truyền hình Al Arabiya - Tôi phải đặt đất nước vào bến bờ an toàn… Tôi tiếp tục nắm quyền để có thể trao lại quyền lực một cách hòa bình… Chúng tôi không nhượng bộ chỉ đệ nhượng bộ, mà để tránh cho Yemen nguy cơ rơi vào chiến tranh. Kể từ bây giờ, chúng tôi không thể nhượng bộ nữa”.

Trong khi thương lượng bế tắc, đụng độ quân sự đã diễn ra ở miền nam đất nước khi quân đội chính phủ tìm cách giải tán các nhóm nổi dậy Hồi giáo tại tỉnh Abyan khi họ chiếm giữ một số tòa nhà từ ngày 26-3.

Một binh sĩ chính phủ đã thiệt mạng trong các vụ nổ súng ngày 27-3, năm người khác tử trận ngày 26-3 trong một cuộc tập kích tại Lowdar, cũng ở Abyan và máy bay chiến đấu đã xuất hiện trên bầu trời.

Reuters dẫn lời các nhân chứng nói có vẻ như lực lượng nổi dậy đã nắm quyền kiểm soát và quân đội đã rút khỏi Zinjibar, thủ phủ tỉnh Abyan.

HẢI MINH

Cập nhật lúc : 8:40 PM, 26/03/2011

“Kịch bản Ai Cập” có lặp lại ở Yemen?

(VOV) - Dù có nhiều động thái mềm dẻo hơn ông Mubarak, nhưng Tổng thống Yemen Saleh có vẻ vẫn sẽ thua trong ván cờ tương tự ở Ai Cập.

Khu vực Bắc phi – Trung Đông với những bất ổn của các cuộc biểu tình, chống Chính quyền và đòi các nhà lãnh đạo lâu năm từ chức vẫn đang diễn biến hết sức phức tạp. Sau Tunisia, Ai Cập, một loạt quốc gia khác đang hết sức căng thẳng như Libya, Sirya, Bahrain rồi Yemen…

Mới đây nhất, ngày 24/3, Tổng thống Yemen Ali Abdullah Saleh đã đưa ra lời cam kết sẽ chuyển giao quyền lực một cách hòa bình. Song những diễn biến đang ngày càng phức tạp ở nước này khiến dư luận hết sức quan tâm và đặt câu hỏi: Liệu có lặp lại kịch bản Ai Cập ở quốc gia này?.

Trước sự mạnh lên không ngừng của phe đối lập, Tổng thống Ali Abdullah Saleh sẽ "trụ" được bao lâu?

Có lẽ, không muốn một “kết cục buồn” như của Tổng thống Ai Cập Hosni Mubarak, Tổng thống Saleh, người cũng đã cầm quyền ở Yemen hơn ba thập kỷ đã có một động thái khôn khéo hơn khi vào đúng lúc đỉnh điểm của sự bất ổn ông đã đưa ra lời đề nghị tiến hành một cuộc bầu cử Tổng thống mới trước tháng 1/2012 thay vì vào tháng 9/2013, thời điểm nhiệm kỳ của ông mãn nhiệm.

Ông Saleh nêu rõ: “Bằng mọi phương thức tiến tới đối thoại chính trị, quyền lực có thể được chuyển giao một cách hòa bình thông qua các thể chế Hiến pháp.” Trong bài phát biểu với các sĩ quan cảnh sát và quân đội được phát trên truyền hình, ông Saleh cũng khẳng định “chúng ta quyết đảm bảo an ninh, độc lập và ổn định của Yemen bằng mọi cách”.

Cùng với đó ông đưa ra một biện pháp mềm mỏng để làm dịu tình hình căng thẳng bằng lời đề nghị ân xá cho những quân nhân đào ngũ và kêu gọi ông từ chức. Thế nhưng, khó mà khẳng định liệu Tổng thống Saleh có làm được như lời tuyên bố của ông hay hiệu ứng “domino” sau Tunisia và Ai Cập sẽ lại xảy ra với đất nước này khi theo dõi diễn biến những ngày qua.

Cũng bắt đầu bằng những cuộc biểu tình chống chính quyền nổ ra vào những ngày trung tuần tháng 1 năm nay, tình hình ở Yemen đã gia tăng căng thẳng khi hàng chục nghìn người đã chiếm khu quảng trường tại trung tâm các thành phố và thị trấn trong nước, đòi ông Saleh phải từ bỏ quyền lực.

Điều nguy hiểm cho số phận chính trị của Tổng thống Saleh là cùng với các cuộc biểu tình bạo động, một loạt cựu đồng minh của ông lại đã đưa ra lời cam kết trung thành với những người nổi dậy.

Một trong những nhân vật ấy là Trung tướng Ali Mohsen al-Ahmar - một viên tướng được coi là trụ cột của chế độ và cũng là người trong thân tộc của Tổng thống Saleh đã “đào ngũ” và tuyên bố sẽ “hậu thuẫn cách mạng hòa bình”. Thậm chí, những ngày gần đây Trung tướng al-Ahmar đã triển khai hàng nghìn binh sĩ tới bảo vệ những người biểu tình, đồng thời bố trí lực lượng thiết giáp tại Ngân hàng Trung ương và các tòa nhà Chính phủ trọng yếu tại Thủ đô Sanaa.

Người biểu tình Yemen đốt xe của chính quyền tại Aden. (Ảnh: BBC)

Ngoài các tướng lĩnh, nhiều quan chức Chính phủ, thủ lĩnh bộ tộc và các nhà ngoại giao cũng đã rời bỏ chính quyền sau khi xảy ra sự kiện các tay súng trung thành với Tổng thống Saleh nã đạn vào những người biểu tình ngày 18/3, làm 52 người thiệt mạng.

Cho đến nay, trừ Bộ trưởng Quốc phòng Mohammed Nasser Ahmed vẫn trung thành với Tổng thống Saleh, hầu hết các Bộ trưởng trong nội các của đã từ chức hoặc bị sa thải.

Tình hình Yemen đang hết sức căng thẳng và đe dọa sẽ dẫn đến nội chiến. Một động thái mới nhất đang được Chính quyền của Tổng thống Saleh đưa ra là Quốc hội Yemen ngày 23/3 đã phê chuẩn Luật tình trạng khẩn cấp theo đề nghị của Tổng thống Saleh với thời hạn 30 ngày, cho phép tăng thêm quyền hạn cho lực lượng an ninh Yemen nhằm đối phó với các cuộc biểu tình đang có xu hướng gia tăng.

Mặc dù Luật tình trạng khẩn cấp đã thu được hơn 60% số phiếu ủng hộ của 164 nghị sỹ tại Quốc hội, nhưng nó cũng lại lập tức bị phe đối lập tại Yemen bác bỏ tính hợp pháp của cuộc bỏ phiếu.

Tình hình chắc chắn sẽ còn phức tạp hơn khi hiện nay Liên minh các nhóm đối lập đã lên tiếng bác bỏ đề nghị của ông Saleh và đòi ông phải từ chức ngay lập tức. Liên minh này còn đe dọa rằng “những giờ sắp tới sẽ có tính chất quyết định”.

Bộ trưởng Quốc phòng Yemen Mohammad Nasser Ali ngày 21/3 tuyên bố quân đội ủng hộ Tổng thống Ali Abdullah Saleh và sẽ bảo vệ Tổng thống trước bất cứ "cuộc đảo chính chống lại dân chủ" nào.

Trong khi đó, cùng ngày 21/3, Tổng thống Saleh cũng đã phái Thủ tướng Abu Bakr al Qurbi đến Riyadh để vận động Saudi Arabia làm trung gian tìm một giải pháp cho cuộc khủng hoảng kéo dài đã 5 tuần qua. Thế nhưng, bất chấp những động thái đó, có thể thấy rằng, diễn biến tình hình ở Yemen đang rất bất lợi cho Tổng thống Saleh và sự ra đi như kiểu của Tổng thống Ai Cập có lẽ sẽ chỉ còn là thời gian./.

Điệp Anh

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét