13/05/2011 0:22
| |
Hiện VN và TQ đang đàm phán để tiến tới ký kết một thỏa thuận về các nguyên tắc cơ bản trong giải quyết các vấn đề tranh chấp trên biển. Công tác đàm phán đã qua 5 vòng ở cấp chuyên viên, vòng 6 dự kiến sẽ diễn ra ở Bắc Kinh (TQ) vào đầu tháng 6 tới. Những nguyên tắc cơ bản này là gì? Đó là các nguyên tắc đã được pháp luật, cộng đồng quốc tế công nhận như Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS), Tuyên bố về cách ứng xử của các bên trên biển Đông (DOC), các thỏa thuận giữa lãnh đạo cấp cao hai nước... Bên cạnh đó là thỏa thuận về việc giữ hòa bình, ổn định, không để các vấn đề cụ thể ảnh hưởng đến quan hệ giữa hai nước là đối tác chiến lược toàn diện.
 |
| Ông Hồ Xuân Sơn |
Vấn đề BG trên bộ TQ, VN đã mất hơn 30 năm để giải quyết. BG trên biển phức tạp hơn, do vậy không thể mong đợi giải quyết trong thời gian ngắn được. Trong quá trình đàm phán giải quyết từng bước từ đơn giản đến phức tạp. Trong khi tìm những giải pháp cơ bản lâu dài có thể tính đến những hợp tác cùng phát triển, ví dụ khu vực nào đó đang tranh chấp chưa giải quyết được nhưng có thể hợp tác với nhau để cùng phát triển, khai thác đảm bảo hai bên cùng có lợi nhưng không ảnh hưởng đến yêu sách chủ quyền của nhau.
 |
| Đánh bắt trên biển là khẳng định chủ quyền biển đảo Việt Nam - Ảnh: D.Đ.M |
Nhưng các khu vực này phải là những khu vực cả hai bên cùng thừa nhận là đang tranh chấp, chứ không thể chấp nhận chuyện khai thác chung ở những khu vực thuộc chủ quyền của VN.
Hội nghị ASEAN 18 vừa qua đã thống nhất phấn đấu đến 2012 sẽ đưa ra được Bộ quy tắc ứng xử trên biển Đông (COC) thay thế cho DOC. Xin ông cho biết lộ trình hợp tác giữa ASEAN và TQ?
Trước mắt, các bên cần thực thi đầy đủ DOC ký giữa TQ và ASEAN năm 2002. Đến nay các bên, kể cả TQ đều đã cam kết nghiêm túc tuân thủ DOC. DOC tuy đã tốt nhưng vẫn phải thúc đẩy tiến tới COC là văn bản có cơ sở pháp lý cao hơn. ASEAN cơ bản đã nhất trí cao phấn đấu đến 2012 đưa ra COC, nhưng để có thể ra được COC hay không còn phụ thuộc rất lớn vào TQ. Nếu chỉ riêng ASEAN thì sẽ không thực hiện được. Thời gian tới đây ASEAN cần tiếp tục thúc đẩy TQ hợp tác, giải quyết nốt các vấn đề liên quan đến tiến trình này.
| "Theo UNCLOS, mỗi quốc gia có vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý tính từ đường cơ sở. Quan điểm của VN là khu vực tranh chấp phải là khu vực ở ngoài vùng đặc quyền kinh tế này, chứ không thể có chuyện trong thềm lục địa của VN" |
Xin ông cho biết giữa VN - TQ đã có công nhận chung vùng nào là vùng tranh chấp chưa?
Hiện nay vẫn đang trong quá trình đàm phán, quan trọng nhất là phải thỏa thuận được nguyên tắc. Trước mắt, trong khi chưa tìm được một giải pháp cơ bản lâu dài thì chúng ta có thể vừa đàm phán giải quyết tranh chấp. Theo UNCLOS, mỗi quốc gia có vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý tính từ đường cơ sở. Quan điểm của VN là khu vực tranh chấp phải là khu vực ở ngoài vùng đặc quyền kinh tế này, chứ không thể có chuyện trong thềm lục địa của VN lại nói là khu vực tranh chấp được.
Cụ thể như thế nào hai bên sẽ bàn, hiện nay chưa bàn ngay chuyện này mà đang bàn các nguyên tắc cơ bản chỉ đạo. Hiện vẫn còn một số tồn đọng mà hai bên chưa giải quyết được, nhưng hai bên cũng đang tìm cách thể hiện thế nào đó để cùng chấp nhận được. Nếu giải quyết được một vài điểm tồn đọng về mặt kỹ thuật, hai bên có thể sẽ ký được thỏa thuận này. Cá nhân tôi hy vọng trong năm nay hai bên có thể ký được thỏa thuận, từ đó có cơ sở chỉ đạo đàm phán và có thể mở ra các diễn đàn tiếp theo. Ví dụ như diễn đàn giải quyết phân định khu vực chồng lấn ở ngoài cửa vịnh Bắc Bộ. Nếu chưa giải quyết được, có thể mở ra diễn đàn khác hợp tác cùng phát triển ở khu vực hai bên cùng chấp nhận được, hợp tác có lợi cho cả hai bên.
Quan điểm của ASEAN về cách tiếp cận song phương, đa phương của VN với vấn đề biển Đông như thế nào?
| Giải quyết dứt điểm vấn đề biên giới trên đất liền Phát biểu tại hội nghị, Phó thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao - Trưởng ban Chỉ đạo Nhà nước về PGCM Phạm Gia Khiêm đánh giá cao ý nghĩa lịch sử của việc hoàn thành công tác PGCMBG trên đất liền Việt - Trung. Phó thủ tướng chỉ rõ các nhiệm vụ cần tiếp tục quán triệt trong thời gian tới nhằm bảo vệ chủ quyền BG quốc gia và xây dựng đường BG đất liền Việt - Trung hòa bình, hữu nghị, ổn định lâu dài; yêu cầu đẩy mạnh công tác tuyên truyền cả ở trong và ngoài nước để dư luận thấy rõ ý nghĩa, tầm quan trọng của việc hoàn thành PGCM và giải quyết dứt điểm vấn đề BG trên đất liền VN - TQ. |
Trong giải quyết các vấn đề ở biển Đông, có những vấn đề song phương và có cả vấn đề đa phương. Ví dụ như vấn đề cửa vịnh Bắc Bộ chỉ có VN và TQ là vấn đề song phương. Vấn đề Hoàng Sa cũng chỉ có VN và TQ là vấn đề song phương. Nhưng vấn đề Trường Sa liên quan đến một loạt các bên khác nữa nên nếu song phương sẽ không thể có một giải pháp cơ bản lâu dài được. Chủ trương của VN là cùng nhau giải quyết vì vấn đề Trường Sa liên quan nhiều nước, nhiều bên chứ không thể giải quyết song phương.
Trước mắt làm sao giữ được hòa bình ổn định thì cũng là vấn đề đa phương. Không chỉ các nước trong khu vực biển Đông mà các nước ngoài có lợi ích ở đây, nhất là về an toàn hàng hải như Mỹ, Ấn Độ, Nhật Bản, Úc... cũng rất quan tâm. Đây là vấn đề liên quan đến lợi ích chung của nhiều bên và tất cả các bên đều phải có trách nhiệm giữ gìn hòa bình ổn định.
Vấn đề BG lãnh thổ là một trong những mối quan tâm chính đáng nhất của nhân dân. Xin ông cho biết qua quá trình phân giới cắm mốc vừa qua đã có kinh nghiệm nào được rút ra trong việc tuyên truyền đến người dân về công tác này?
Quan trọng nhất là tạo đồng thuận nhất trí cao. Nếu như nội bộ thiếu nhất trí, thiếu đồng thuận sẽ rất khó khăn, đặc biệt cho việc đàm phán do có thể tác động đến tâm lý đàm phán. Có sự ủng hộ cao, đồng thuận cao trong dư luận sẽ rất tốt cho công tác giải quyết các vấn đề liên quan đến BG lãnh thổ. Một kinh nghiệm trong vấn đề BG trên bộ và chúng ta cũng đang cố gắng làm trong vấn đề biển Đông là làm sao giáo dục tuyên truyền cho các tất cả các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ hiểu được chủ quyền của chúng ta trên biển Đông, từ đó góp phần giữ gìn chủ quyền lãnh thổ của chúng ta. Đây là vấn đề phức tạp, trong tranh chấp có nhiều vấn đề nảy sinh, phải giải quyết bằng hòa bình, trên cơ sở pháp luật quốc tế, thỏa thuận cấp cao nước ta và các nước. Trên cơ sở đó có sự ủng hộ của nhân dân để chúng ta có thể vừa bảo vệ chủ quyền, vừa giữ gìn hòa bình ổn định, đồng thời thúc đẩy hợp tác, phục vụ công cuộc phát triển của đất nước ta.
Nguyên Phong
(thực hiện)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét