Gặp “vua diệt hổ” bằng bộc phá

VTC News:
06/12/2011 06:36

(VTC News) - Ông Nục đã hạ thủ 5 con bằng cách đặt bộc phá vào thức ăn của nó. Còn tổng cộng bằng các cách khác thì phải độ ba chục con. Nhưng đấy là chuyện của mấy chục năm trước. Giờ hổ đã vắng bóng ở rừng Hướng Hóa rồi.

Kỳ 1: Diện kiến “vua diệt hổ”

Có tài liệu nói rằng Việt Nam giỏi lắm còn độ chục con hổ, có tài liệu lại nói còn tới 200 con. Sự kiện anh Nguyễn Tất Hòa, nhân viên Vườn quốc gia Pù Mát, sau bao nhiêu năm đặt "bẫy ảnh" mới chụp được một con hổ, khiến giới khoa học không những nước nhà mà thế xôn xao.

"Vua diệt hổ" Hồ Pả Nục.

Việc xuất hiện hổ ở Việt Nam là sự kiện lớn lao lắm. Tuy nhiên, trong rừng già Hướng Hóa (Quảng Trị), người dân vẫn gặp hổ đi cả đàn trong rừng! Chuyện này nghe thật lạ lùng, khó tin.

Tôi đã gặp đồng bào Pa Kô, Vân Kiều ở đây và thật ngạc nhiên khi họ kể chuyện săn hổ giết thịt, nấu cao cứ như bắt mèo vậy.

Tôi ghi chép lại sự kiện này, không phải ca ngợi những người giết hổ như anh hùng, mà phản ánh một thực trạng đã xảy ra nhiều năm trước. Vì sự thiếu hiểu biết của đồng bào, vì cuộc sống mông muội giữa rừng già, họ không hiểu giá trị của loài động vật quý hiếm, nên đã ra sức tàn sát.

Dù việc tàn sát hổ không còn nữa, nhưng bài báo cũng mong là tiếng chuông cảnh tỉnh, để các cơ quan chức năng, cán bộ có trách nhiệm, tìm cách bảo tồn loài động vật quý hiếm này.

Giết hổ để ăn

Nghe các nhà khoa học kể nhiều về việc phát hiện dấu vết bò tót trong rừng Đa Krông và Hướng Hóa (Quảng Trị), tôi cứ thắc thỏm muốn vào đó tìm hiểu xem sao. Anh bạn đồng nghiệp ở Đài PTTH Hướng Hóa bảo: "Bò tót thì có gì lạ, hổ còn đầy. Toàn hổ ở Lào chạy sang. Vào Hướng Lộc mà nghe đồng bào kể chuyện săn hổ, kỳ thú lắm".

Vừa đi xe máy vừa cuốc bộ leo dốc vật vã trên các con đường mòn quanh co, vắt vẻo trên dãy núi Pa Co, Tà Rùng, mất nửa ngày, tôi mới đến được bản Pa Nang của người Vân Kiều thuộc xã Hướng Lộc.

Trên đường đi, chúng tôi gặp nhiều đoàn người ngày đêm rầm rập phá rừng lấy dầu dè hương. Đám người này từ Quảng Bình, Hà Tĩnh vào, chứ người Pa Kô, Vân Kiều bản địa không bao giờ phá rừng.

Hàng ngàn, hàng vạn cây dè hương cổ thụ to mấy người ôm mới xuể bị họ đốn hạ rồi cưa lấy mỗi đoạn gốc, trốc những chùm rễ lên chém ra cho vào thùng phuy nấu như nấu rượu để chưng cất dầu dè. Mỗi cây dè hương trăm năm tuổi, phải chưng cất mấy ngày mới thu được vài lít dầu.

Ngôi nhà sàn bằng gỗ, lợp gianh cũ kỹ của "vua diệt hổ” Hồ Pả Nục nằm tênh hênh bên con suối Pa Nang. Những câu chuyện săn hổ ông kể bên bếp lửa trong nhà sàn cho dân bản nghe luôn hấp dẫn bởi cái vẻ huyễn hoặc rừng già.

Nhóm người phá rừng dè hương nấu tinh dầu đã góp phần xua hổ sang Lào.

Ông Nục là già bản, từng có nhiều năm làm bí thư xã nên ông nói sõi tiếng Kinh, còn vợ và đám con cháu thì chẳng nói được từ nào.

Dù đã ở tuổi 80, song trông ông rất tráng kiện. Ông bảo: "Miềng đi cả tháng trong rừng không biết mệt chi mô. Cái chân miềng dẻo lắm, cái mắt lại sáng. Sức khoẻ miềng tốt như rứa là vì miềng ăn nhiều thịt hổ".

Nghe ông Nục kể được ăn thịt hổ nhiều mà tôi thấy lạnh cả người. Ông kể ăn thịt hổ mà chả khác gì người Thái Bình đánh chén tiểu hổ thường ngày.

Xưa kia, hễ cánh rừng nào xuất hiện dấu chân hổ, bản làng nào có trâu bò, lợn gà bị hổ về bắt, người ta đều nhờ ông Nục đến đặt bẫy. Bẫy được hổ, ông xẻ thịt chia đều cho cả bản.

Thợ săn bị gấu móc mắt ở Sơn La. Ảnh: Phạm Ngọc Dương.

Nhiều khi hứng thú, tóm được hổ rồi, ông chặt cây xâu cả con hổ treo lên nướng, rồi cùng cả bản xẻo thịt ăn. Giống thịt hổ phải tẩm ướp nhiều loại gia vị mới ăn được, chứ không hôi, tanh và ngái, khó ăn lắm.

Mấy thập kỷ trước, ở Hướng Hóa hổ nhiều đến nỗi người Vân Kiều ở Pa Nang ăn phát chán. Xương hổ quẳng đầy suối Sê Pôn. Các cụ già trong bản cũng nấu cao nhưng dùng không hết nên đem phân phát cho bộ đội ăn lấy sức đánh giặc.

Nhiều năm nay, ông Nục không tự dưng vào rừng săn hổ, mà chỉ khi nào bọn hổ về bản bắt người, bắt trâu bò, lợn gà, quấy nhiễu đời sống dân bản ông mới tìm cách diệt nó.

Những năm 80 của thế kỷ trước, xã Húc, Thuận, Thanh, Xi, A Xing, A Túc, A Dơi, Ba Tầng... bạt ngàn rừng nguyên sinh với những thân dè hương to lừng lững. Trong rừng, khỉ, voi, bò tót, hổ, báo... đông nhung nhúc.

Những chuyến đi săn, đi bẫy thú trên những dãy núi hình yên ngựa giáp Lào, ông gặp cả đàn hổ nằm dài trong hang đá, hốc núi cứ như ở công viên bên châu Phi.

Đoàn thợ săn chuẩn bị vào rừng. Ảnh: Phạm Ngọc Dương.

Gần đây, đám phá rừng dè hương đông như quân Nguyên đã tàn sát gần hết rừng. Mùa lũ, dòng Sê Pôn cuốn theo bạt ngàn thân cây dè hương mà bọn khai thác dầu dè bỏ lại.

Rừng bị phá, đàn thú bị xua đuổi đến sát biên giới Lào. Môi trường sống bị con người đe dọa nên chúng trở nên dữ dằn hơn. Hổ thường xuyên về các bản làng ở Hướng Hóa, đặc biệt ở các xã Thuận, Hướng Lộc, xã Thanh bắt gia súc, gia cầm của người Vân Kiều, Pa Kô.

Năm 1999, xuất hiện một con hổ lớn về bản Pa Nang phá phách. Nhiều người bất lực dù biết nó tha bò, tha lợn vào rừng xé ăn.

Dân bản bức xúc, yêu cầu ông Nục diệt hổ, nhưng ông quyết từ chối. Ông là già bản, lại từng là bí thư xã nên ông hiểu giết hổ là phạm pháp.

Một tên hổ bị xả thịt nấu cao. Ảnh: Hoàng Anh Sướng.

Tuy nhiên, con hổ ấy cứ hỏi thăm hết nhà này đến nhà khác, xông cả vào gầm nhà dân tha lợn đi. Theo thống kê, riêng năm 1999, bản ông mất 3 con bò, 10 con lợn, hơn trăm con gà vịt. Lần nó bắt 2 con heo nhà ông đã khiến ông Hồ Pá Nục không chịu nổi nữa.

Đêm ấy, trăng lưỡi liềm treo trên đỉnh núi, ông Nục nghe có tiếng phì phò dưới gậm sàn. Đàn lợn kêu ét ét. Ông đốt đuốc, soi mãi không thấy con heo đực để dành cưới thằng cháu nội đâu. Nhìn dấu chân ông biết hổ về.

Con hổ này to cỡ 3 tạ, lại rất tinh khôn. Dân Pa Nang giăng bẫy khắp rừng mà nó vẫn không sập. Đang lúc nghĩ ngợi phương án bắt hổ, thì nó lại mò vào nhà ông. Lần này nó tóm nốt con heo chửa.

Ông Hồ Pá Nục kể: "Nghe tiếng động miềng ngó qua khe cửa, thấy con hổ đang ngoạm họng con heo cái nhà miềng đi vào rừng. Cái đầu con heo cứ lắc lư theo bước đi uyển chuyển của nó.

Miềng lặng lẽ đi theo con hổ. Đi theo nó mấy tiếng, đến khu vực giáp Lào nó mới dừng lại. Nó xơi hết đôi mông, bộ lòng con heo rồi giấu phần còn lại trong khe đá, kéo cành lá đắp kín để hôm sau ăn tiếp".

Ông Nục mua thuốc nổ của đám người đi đào bom mìn phế liệu để chế quả bộc phá. Ông cài quả bộc phá vào đầu con heo đã thối rữa. Hổ rất thích ăn thịt thối nên chắc chắn nó sẽ quay lại.

Con hổ đại tướng đến xơi phần còn lại của con heo. Bộc phá nổ, hổ vỡ toác đầu. Ông Nục gọi đám thanh niên làm cáng khiêng xác hổ về. Cả bản đốt lửa nướng thịt hổ nhắm rượu. Bộ xương hổ đem nấu cao, chia cho mỗi người một ít. Ai ốm yếu, đau nhức xương cốt đem hầm với gà ăn, hoặc ngâm rượu uống.

Đủ kiểu săn hổ

Hồi trai trẻ, ông Nục săn hổ bằng bẫy lưới. Hổ vào bẫy ăn mồi, bẫy lưới sập xuống túm chặt. Cách đơn giản như chụp cá vậy mà tóm được ối hổ.

Một cách bẫy hổ nữa mà người Vân Kiều hay dùng là bẫy vòng. Ngọn cây cao, cứng được vít cong xuống mặt đất và nối với một chiếc dây phanh làm thòng lọng.

Khi hổ vào ăn con mồi, chạm lẫy, thòng lọng thít lại, cây bật lên, kéo hổ thẳng cẳng lên trời. Hổ đau đớn gầm rú, người dân kéo ra đâm chết. Có con sập bẫy, chưa kêu nổi tiếng nào đã chết như bị treo cổ. Có khi chết thối mới có người đi thăm bẫy phát hiện ra.

Số phận loài hổ ở Việt Nam thật thảm hại.

Ông Nục bảo, lâu nay người Vân Kiều ít bẫy được hổ vì hổ đã rất hiếm lại tinh khôn. Giờ sẵn thuốc nổ, người ta cứ đặt bộc phá vào con mồi, hổ đến ăn chắc chắn sẽ bị tiêu diệt.

Ông Nục đã hạ thủ 5 con bằng cách đặt bộc phá vào thức ăn của nó. Còn tổng cộng bằng các cách khác thì phải độ ba chục con.

Trận săn hổ nào của ông cũng đượm màu sắc ly kỳ. Tuy nhiên, ông Nục không tự nhận mình là “vua săn hổ”, bởi theo ông, cái cách săn hổ bằng bộc phá và đặt bẫy của ông không được anh hùng cho lắm.

Ông bảo, vương miện “vua săn hổ” phải trao cho ông Pá Trùng, bố của Chủ tịch xã Hồ Văn Mứt. Người Vân Kiều ở Hướng Lộc ai cũng được nghe chuyện săn hổ của ông Pá Trùng.

Còn tiếp…

Trần Bình Thủy

VTC News:
Người cắt đầu 2 con hổ và cái chết của “vua săn hổ"
07/12/2011 06:46
(VTC News) - Hổ cái rất hung dữ, hổ đực lại rất to. Hai con hổ này đã bắt mất 10 người, gây hoang mang tột độ cho người Vân Kiều ở Cu Dơn.

Số phận của loài hổ ở Việt Nam thật đáng thương.

Kỳ 2: Vua săn hổ và cái chết thảm

Trước khi đăng phóng sự này, tác giả đã khẳng định rằng, mục đích bài viết không phải ca ngợi những ông “vua diệt hổ”, mà là phản ánh một thực trạng rất đau lòng đã xảy ra mấy chục năm trước ở vùng biên giới Quảng Trị - nơi mà người ta tàn sát hổ, coi hổ như kẻ thù.

Cũng không thể trách những đồng bào của vùng dân tộc thiểu số này được, bởi vì, mấy chục năm trước, người ta vẫn coi hổ là thú dữ, là kẻ thù của con người. Xa hơn nữa, chính quyền, triều đình phong kiến còn tặng thưởng cho những người săn hổ, chứ đâu có biết hổ là loài quý hiếm, rơi vào nguy cơ tuyệt chủng như bây giờ.

Bài phóng sự này, cũng chỉ nêu lên một câu chuyện, để chúng ta biết về một cuộc tàn sát đẫm máu với một loài động vật, để mà tìm cách bảo tồn những con hổ hiếm hoi còn lại mà thôi, chứ tuyệt nhiên không ca ngợi những người giết hổ.

Bức ảnh gây sốc của nhà báo Hoàng Anh Sướng, về cảnh làm thịt hổ nấu cao.

Giết hổ như Võ Tòng

Những năm cuối thập kỷ 70 và đầu thập kỷ 80 thế kỷ trước, bản Cu Dơn (Hướng Lộc, Hướng Hóa, Quảng Trị) xuất hiện một hổ đực, một hổ cái, là đôi bạn tình. Khi đó, đang là mùa giao phối nên chúng đi cùng nhau, đêm nào cũng mò vào bản Cu Dơn bắt vật nuôi, thậm chí bắt người.

Hổ cái rất hung dữ, hổ đực lại rất to. Hai con hổ này đã bắt mất 10 người, gây hoang mang tột độ cho người Vân Kiều ở Cu Dơn. Cứ nhập nhoạng tối không ai dám thò chân xuống cầu thang. Có người còn nhìn thấy con hổ cái quắp con lợn 60kg vọt qua hàng rào cao 3 mét nhẹ nhàng như gió thoảng.

Dân bản Cu Dơn căm phẫn hai con hổ lắm. Họ bắt dê, bắt lợn làm con mồi, song hai con hổ này dường như đã thành tinh nên không sập bẫy.

Thợ săn chuẩn bị vào rừng. Ảnh: Phạm Ngọc Dương.

Sau nhiều đêm canh đầu bản, “vua diệt hổ” Pá Trùng nhìn thấy cặp hổ lẻn vào bản quắp con bê. Ông lặng lẽ đi theo nó suốt đêm đến tận rừng Tà Ngói xa xôi.

Hai con hổ này trú ngụ ở một cái hang hàm ếch. Hôm đó, ông mang theo một cây lao dài 2 mét, đầu bịt đồng, có ngạnh cực sắc. Ông nằm phục đến gần trưa thì hổ đực mới rời hổ cái ra suối uống nước.

Đang trong thời kỳ giao phối nên chúng quấn quýt nhau suốt ngày đêm. Cứ vài phút con đực lại “nhẩy” con cái một lần. Nếu đánh nhau với cả hai con một lúc thì nhận cái chết là chắc.

Cơ hội trả thù cho người dân bản Cu Dơn đã đến, ông Pá Trùng mon men đến gần miệng hang. Cơn gió thoảng qua, thấy mùi lạ, con hổ cái ngổm dậy trèo lên tảng đá ở miệng hang quan sát. Từ dưới hốc tảng đá, ông Pá Trùng thọc ngược ngọn lao bằng sức mạnh ghê gớm, xuyên thấu ức con hổ. Hổ cái hung ác chết thẳng cẳng.

Chủ tịch xã Hồ Văn Mứt, con trai của "vua săn hổ" Pá Trùng.

Vài phút sau, con hổ đực lững thững trở về, thấy hổ cái nằm trên vũng máu, nó gầm lên dữ dội.

Lão Pá Trùng đã đứng sau lưng nó. Con hổ gằm ghè phì phò, mắt chăm chăm tìm sơ hở của đối thủ.

Nếu ông Pá Trùng giương ngọn lao lên trời nó sẽ bỏ chạy. Hổ thường tấn công theo kiểu lao lên không trung rồi phóng xuống chụp mồi, nên nó rất sợ có vật nhọn giương lên trời. Thợ săn có kinh nghiệm thường cắm chiếc cọc bên mình và có thể ngủ ngon, không sợ hổ tấn công.

Hiểu tính con hổ nên ông Pá Trùng lừa nó bằng cách chúc ngọn lao xuống đất. Con hổ nghĩ sẽ xơi tái được ông nên đã bị ông lừa.

Nhìn cái cách nó thủ thế là ông biết lúc nào nó vồ và vồ như thế nào. Nếu nó đập đuôi về phía trái, nó sẽ nhảy sang phía phải, còn đập đuôi phía phải, nó sẽ lao sang bên trái.

Nhưng con hổ này lại cuốn đuôi vòng tròn dưới bụng, nên ông biết nó sẽ bổ thẳng từ trên xuống. Đúng như dự đoán, nó đập đuôi một cái rồi vọt lên không trung, nhe nanh, giơ vuốt chụp thẳng xuống đầu ông.

Ông Pá Trùng thủ thế vững như bàn thạch, bật ngọn lao trúng nách con hổ. Sức nặng của con hổ làm thanh lao gãy đôi, ông ngã chỏng chơ. Cả một khối thịt hôi rình đổ ập xuống. Nửa thanh lao đã thấu tim chúa sơn lâm.

Ông Pá Trùng cắt đầu hai con hổ treo lủng lẳng trên cổ mình mang về bản Cu Dơn tế hồn những người bị nó ăn thịt. Dân bản kéo nhau vào rừng khiêng xác hai con hổ về chia đều đánh chén cho hả giận.

Theo Chủ tịch xã Hồ Văn Mứt, con ruột ông Pá Trùng, từ bấy cho đến lúc chết không thấy bố anh bắt hổ nữa, dù nhiều nơi mời ông đi diệt hổ. Ông cũng không nói lý do tại sao, nhưng chắc chắn không phải vì ông sợ bọn hổ.

“Vua diệt hổ” chết thảm dưới chân voi

Ông Hồ Pả Nục không coi Pa To là "vua săn hổ" vì anh này tàn sát hổ để kiếm sống, chứ không phải để bảo vệ cuộc sống đồng bào.

Một người cũng nổi tiếng khắp những cánh rừng Hướng Hóa về tài nghệ diệt hổ là Pa To. Dù Pa To còn trẻ, song sức vóc hơn người, lại có máu liều lĩnh không kém gì ông Pá Trùng. Những câu chuyện về Pa To đượm màu sắc huyền bí.

Khoảng năm 1985, Pa To đi nương về, trăng đã lên mép rừng, thấy vợ ngồi cửa nhà khóc. Vợ kể nhìn thấy ông hổ to tướng ngoạm họng con bò nhà mình tha đi mà không làm sao được.

Nghe vợ kể, Pa To co giò đuổi theo. Con hổ vẫn đang lúc lắc kéo xác con bò ở bìa rừng. Pa To xông vào cầm chân bò lôi, con hổ ngoạm đầu giằng lại. Cuộc giằng co kéo dài mười mấy phút, cuối cùng cổ con bò bị đứt, hổ tha phần đầu chạy tót vào rừng, Pa To vác phần thân về ăn.

Pa To nổi tiếng với tài nghệ tóm được một con hổ to nhất trong lịch sử, nặng hơn 4 tạ bằng bẫy dây thép. Không ai hiểu vì sao Pa To lại liều lĩnh đến vậy, không bao giờ sợ hổ. Người ta đồn rằng, Pa To thường giương mắt nhìn thẳng vào mắt hổ, nên hổ không dám tấn công.

Lẽ ra Pa To đã được những thợ diệt hổ lão luyện như ông Hồ Pả Nục coi là “vua săn hổ”, nhưng về sau, anh ta săn hổ là để kiếm tiền nên ông cũng như người dân trong bản không nể trọng nữa.

Người Vân Kiều coi rừng rất thiêng, là mẹ của trời đất, là của chung mọi người, do vậy mọi thứ kiếm được trong rừng phải chia đều, cùng hưởng. Coi rừng là của mình, tất bị “mẹ rừng” trừng phạt.

Ở Việt Nam, số lượng hổ ở trong chuồng nhiều hơn ở rừng.

Biết Pa To giỏi săn hổ, một tay buôn hổ đã cấp cho Pa To khẩu CKC để anh ta bắn hổ bán cho tay buôn đó. Pa To ngày đêm sục sạo trong rừng, bắn hạ không biết bao nhiêu hổ, báo, bò rừng, lợn rừng, thậm chí cả bò tót cũng chết dưới họng súng của Pa To.

Một ngày năm 1991, Pa To cùng với Pa Ta Pâng và Pa Nam vào rừng lồ ô săn hổ.

Đi đến bên suối Sê Pôn, thấy một con voi đang uống nước. Cả ba tiến lại gần phía con voi tính cách hạ sát nó. Đột nhiên, từ trong rừng có thêm 7 con nữa lững thững đi ra.

Pa Ta Pâng và Pa Nam sợ quá bỏ chạy lên đỉnh núi. Loài chúa sơn lâm Pa To còn chả sợ nên đàn voi anh ta không coi ra gì.

Một thợ săn bị gấu móc mất mắt phải (trong ảnh là mắt giả), mũi và xương quai hàm ở Quỳnh Nhai, Sơn La. Ảnh: Phạm Ngọc Dương.

Pa To lạnh lùng giương súng bắn liên tiếp 10 viên đạn vào con voi đầu đàn to lừng lững bằng cả ngôi nhà.

Bắn hết băng đạn, người nó bê bết máu mà nó vẫn không chết. Nó gầm lên dữ dội, lao vào quật Pa To một phát, khiến anh ta văng xa đến mấy chục mét, rơi tõm xuống suối.

Một con dùng vòi quắp xác Pa To kéo lên. Con đầu đàn lại dẫm lên xác khiến Pa To nát bươm.

Trả thù xong, nó dùng vòi vun xác Pa To cho thẳng thớm, rồi quật gẫy cây, bẻ cành lá đắp kín xác Pa To. Khi giống voi quật chết ai đó, nó luôn “mai táng” cho nạn nhân. Các nhà khoa học vẫn chưa lý giải được điều này.

Đàn vói rống lên một hồi rồi mới bỏ đi. Lúc ấy Pa Ta Pâng và Pa Nam mới dám mang xác Pa To về. Khi đó Pa To 40 tuổi, đã có vợ và một con.

Những kẻ tàn sát rừng dè hương nấu tinh dầu đã góp phần đuổi hổ và các loài thú hoang khỏi rừng Quảng Trị. (Ảnh chụp bằng điện thoại nên mờ).

Chủ tịch xã Hồ Văn Mứt cho biết, 10 năm trở lại đây, rừng Hướng Hóa bị tàn phá nhiều, đàn voi không còn đất sống nên thường xuyên về bản phá nương, phá tan cả rừng lồ ô do dân bản trồng.

Hổ không còn rừng để sống nên chạy hết sang bên Lào. Nhưng thi thoảng hổ cũng về bản bắt trâu bò của dân.

Ông Nục khẳng định đã mấy lần nhìn thấy đàn hổ lững thững đi ở rừng Tà Ngói. Nhưng giờ nhà nước cấm, quản lý chặt, nên ông cùng những “vua diệt hổ” một thời không tàn sát hổ nữa. Tuy nhiên, đám thợ săn từ nơi khác vẫn vào rừng truy lùng bắn hổ.

Theo anh Mứt, Hướng Hóa đang xuất hiện khá nhiều thú quý như hổ, gấu, mang lớn… đặc biệt đã gặp nhiều dấu chân bò tót, loài thú còn rất ít ở Việt Nam. Lý do là bên Lào cũng bị phá rừng tàn khốc, nên các loài thú lại bị xua đuổi sang Việt Nam.

Anh Mứt mong rằng, Hướng Hóa sẽ có một khu Vườn quốc gia để bảo vệ các loài thú quý nghiêm ngặt như Vườn quốc gia Đa Krông ở ngay huyện bên.

Trần Bình Thủy