Nhiều câu hỏi lớn về trách nhiệm trong vụ Vinashin

LAODONG:

Thứ Ba, 2.11.2010 | 08:04 (GMT + 7)

(LĐ) - Vinashin trở thành tâm điểm trong ngày thảo luận đầu tiên của QH. Khoảng 30% số ý kiến phát biểu đã đề cập đến khiếm khuyết, tồn tại và truy trách nhiệm để xảy ra vụ Vinashin.

Nhiều ĐB tán đồng việc lập UB lâm thời điều tra trách nhiệm Vinashin, ý kiến khác thì cho rằng QH cần có nghị quyết chuyên đề về vấn đề này.

ĐB Nguyễn Minh Thuyết: Các thành viên Chính phủ có liên quan không thể chỉ nhận khuyết điểm chung chung và tuyên bố đã kiểm điểm nội bộ là rũ xong trách nhiệm.
ĐB Nguyễn Minh Thuyết: Các thành viên Chính phủ có liên quan không thể chỉ nhận khuyết điểm chung chung và tuyên bố đã kiểm điểm nội bộ là rũ xong trách nhiệm.

Không thể nhận khuyết điểm chung chung!

Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá giáo dục thanh, thiếu niên và nhi đồng của QH, ĐB Nguyễn Minh Thuyết là người mở đầu cho luồng ý kiến đề nghị truy trách nhiệm để xảy ra vụ Vinashin bằng nhận định đầy ẩn dụ: “Vinashin thực sự đã sụp đổ dù chúng ta có dùng từ ngữ nhẹ nhàng hơn theo truyền thống tu từ”. Theo ĐB thì Vinashin sụp đổ đã trút lên vai đồng bào món nợ khổng lồ không dưới 100 nghìn tỉ đồng. Món nợ mà một tỉnh thu nhập cỡ 1.000 tỉ đồng một năm phải làm quần quật, không mua sắm, ăn uống, may mặc gì suốt một thế kỷ mới trả nổi.

Sai phạm trong chỉ đạo điều hành thì đã rõ. Nhưng có một câu hỏi đến nay vẫn chưa có câu trả lời là ngoài lãnh đạo Vinashin còn những ai phải chịu trách nhiệm về những sai phạm này? Theo ĐB Thuyết, “các thành viên Chính phủ có liên quan phải kiểm điểm và nhận kỷ luật trước QH - cơ quan đại diện nhân dân cả nước bầu ra mình. Không thể chỉ nhận khuyết điểm một cách chung chung và tuyên bố đã kiểm điểm nội bộ là rũ xong trách nhiệm”. Nhắc lại vụ án Lã Thị Kim Oanh gây thất thoát trên 100 tỉ đồng với 1 bộ trưởng phải từ chức và hai vị thứ trưởng phải ra trước vành móng ngựa, ĐB Nguyễn Minh Thuyết cho rằng: Vụ Vinashin là một kiểu Lã Thị Kim Oanh nhưng phóng đại gấp 1.000 lần. Dẫn lại nhận định trong báo cáo của Uỷ ban Tư pháp rằng: Có dấu hiệu bao che cho những sai trái, vi phạm pháp luật của Vinashin. “Nhưng ai bao che? Bao che thế nào? Vì nguyên nhân gì và phải chịu trách nhiệm ra sao?... Nếu QH không làm rõ được điều này thì không hoàn thành nhiệm vụ trước Đảng, trước dân” - ĐB băn khoăn, trăn trở.

“Căn cứ Hiến pháp và Luật Tổ chức của QH, tôi trân trọng đề nghị UBTVQH biểu quyết thành lập uỷ ban lâm thời điều tra trách nhiệm của các thành viên Chính phủ trong vụ việc này. Trên cơ sở đó vào thời gian cuối kỳ họp bỏ phiếu tín nhiệm Thủ tướng và thành viên Chính phủ có liên quan. Để tạo điều kiện cho công tác điều tra của uỷ ban lâm thời, tôi đề nghị QH tạm đình chỉ chức vụ của các vị cần được điều tra” - ĐB Thuyết đề nghị.

Đồng tình với đề xuất này, ĐB Lê Văn Cuông (Thanh Hoá) cho rằng, Vinashin là giọt nước làm tràn ly, bộc lộ rõ sự quan liêu, yếu kém, thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý vốn và tài sản nhà nước: “Không hiểu quản lý kiểu gì mà Vinashin đi mua tàu, nhà máy điện cũ và đầu tư khắp nơi, nhưng bộ chủ quản, các bộ chức năng không có biện pháp hữu hiệu để ngăn chặn kịp thời? Đặc biệt từ năm 2006-2009, có tới 11 đoàn thanh kiểm tra nhưng vẫn không phát hiện ra được căn bệnh hiểm nghèo ở Vinashin”.

Phải quy trách nhiệm đến cùng

ĐB Huỳnh Ngọc Đáng (Bình Dương) nhìn Vinashin như một biến cố quan trọng trong lịch sử hình thành và hoạt động của tập đoàn kinh tế Việt Nam. “Hệ quả của nó tác động sâu rộng không chỉ về kinh tế mà còn xã hội, chẳng những làm suy yếu tình hình quốc gia mà còn gây sụt giảm niềm tin của nhân dân với Chính phủ. Tuy nhiên, sự kiện này không được báo cáo của Chính phủ đánh giá tác động đúng mức”. Theo ĐB thì sẽ không công bằng nếu coi sự yếu kém về năng lực và những sai phạm của lãnh đạo tập đoàn là nguyên nhân chính bao trùm. “Sau Vinashin này liệu có còn Vinashin nào khác trong số các tập đoàn kinh tế hiện hữu? Các lỗ hổng về pháp luật và thể chế quản lý các tập đoàn kinh tế sẽ được khắc phục ra sao? Những tổ chức, cá nhân liên quan đến việc buông lỏng quản lý gây ra hậu quả nghiêm trọng trên sẽ phải chịu trách nhiệm như thế nào cho công minh?” - ĐB Huỳnh Ngọc Đáng đặt câu hỏi.

Cùng chia sẻ với luồng quan điểm này, ĐB Nguyễn Thị Loan cho rằng một mình Vinashin không thể làm sai luật được. “Chúng tôi tự hỏi ai đã cho phép Vinashin phát hành trái phiếu với lượng tiền lớn như vậy? Ai đã cho phép đơn vị này vay vượt hạn mức quy định của một khách hàng theo quy định của luật là 15% vốn điều lệ của ngân hàng? Ai đã để Vinashin đầu tư tràn lan như vậy?” - ĐB Loan truy vấn.

Đồng tình với việc phải quy trách nhiệm đến cùng, ĐB Loan đề nghị: “Những người làm sai cũng cần phải có một lời xin lỗi với nhân dân và có lẽ cũng nên nghĩ đến văn hoá từ chức để nhân dân còn có lòng tin với lãnh đạo Đảng, Nhà nước”.

Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga thì có cái nhìn toàn diện hơn khi phân tích về lỗ hổng pháp lý của tập đoàn. Theo ĐB thì 8 tập đoàn được thành lập đầu tiên và hoạt động khi chưa có văn bản pháp lý nào điều chỉnh về địa vị pháp lý, mô hình tổ chức và hoạt động cho đến ngày 5.11.2009 Chính phủ mới ban hành Nghị định 101 về thí điểm thành lập Tập đoàn kinh tế nhà nước. Như vậy 4 năm sau ngày thành lập, chúng ta mới có hành lang pháp lý ở tầm nghị định, cho tổ chức hoạt động của các tập đoàn này.

Theo ĐB thì Tập đoàn kinh tế nhà nước không có tư cách pháp nhân nhưng trên thực tế đã trở thành siêu pháp nhân. Nghiên cứu kỹ các quyết định thành lập 8 tập đoàn đầu tiên cho thấy chúng ta đã cho họ đầu tư đa lĩnh vực, trùng chéo nhau. Theo Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp thì việc thua lỗ ở Vinashin là bài học lớn, trong đó có trách nhiệm của Chính phủ và Quốc hội. “Cử tri đặt câu hỏi QH khoá XI, XII có trách nhiệm gì trong việc thí điểm thành lập các tập đoàn kinh tế lớn, nắm giữ nhiều nguồn lực chủ yếu của đất nước như điện, dầu khí, khoáng sản để đến bây giờ khi xác định trách nhiệm trong vụ Vinashin và trách nhiệm về những sai phạm khác của tập đoàn kinh tế thì trách nhiệm của QH phải chăng chỉ còn là trách nhiệm của cơ quan giám sát”.

Tính đến cuối giờ chiều qua, trong số hơn 30 ý kiến phát biểu thì có tới 1/3 ĐB trực tiếp hoặc gián tiếp đề cập đến những tồn tại, khuyết điểm của Vinashin, bên cạnh luồng ý kiến tán đồng với việc đề nghị UBTVQH thành lập uỷ ban lâm thời để điều tra trách nhiệm để xảy ra Vinashin, còn có luồng ý kiến đề nghị QH có nghị quyết giám sát chuyên đề về vấn đề này. Nói như ĐB Lê Thị Dung (An Giang) thì tất cả các vấn đề đặt ra còn khá bộn bề và điều quan trọng hơn là vẫn mới chỉ hé lộ những kiến giải, chưa có hiến kế, dù không khí thảo luận rất thẳng thắn, dân chủ và xây dựng. Trong hội trường QH, Thủ tướng và các thành viên Chính phủ đều chăm chú lắng nghe. 2 bộ trưởng và trưởng ngành đã đăng đàn, về vấn đề này dù rằng câu trả lời còn có thể chưa làm thoả mãn ĐB QH và cử tri cả nước.

Duy Thanh


www.nguoicaotuoi.org.vn - (Thứ Ba, 02/11/2010-9:22 AM)
"Vinashin gấp 1.000 lần vụ Lã Thị Kim Oanh"

Tuần làm việc thứ 3 Kì họp thứ 8, Quốc hội khóa XII bước vào nội dung được đông đảo cử tri quan tâm: thảo luận, xem xét về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2010 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2011. Nội dung này được dành trọn vẹn 2 ngày làm việc (ngày 1 và 2-11)...

"Có thể một tỉnh phải còng lưng 100 năm"

Phiên thảo luận kinh tế - xã hội sáng 1-11 đã nóng dần bởi phát biểu của ĐB Lê Như Tiến (Quảng Trị) về mất cân đối trong công tác quy hoạch giữa trường học, bệnh viện với các khu chung cư, khu nhà ở, văn phòng cho thuê; công tác dự báo và sản xuất xi-măng kém dẫn tới cung lớn hơn cầu.

Theo đại biểu Lê Như Tiến, vẫn còn khá nhiều ví dụ khác về các "quy hoạch thiểu năng" như vậy,

Đại biểu Nguyễn Minh Thuyết:
Cần bỏ phiếu tín nhiệm thành
viên Chính phủ. Ảnh: QH
mà một lí do quan trọng là ngành nào biết việc của ngành nấy, thiếu sự phối hợp chặt chẽ, hài hòa với nhau. Đại biểu Lê Như Tiến đề nghị Chính phủ xây dựng "quy hoạch nhân lực", bảo đảm nguồn nhân lực có chất lượng để phục vụ công tác quy hoạch. Đồng thời, phải thành lập hội đồng thẩm duyệt công tâm, đủ năng lực; đặt hàng viện nghiên cứu, hiệp hội tham vấn, phản biện quy hoạch và kiên quyết chấm dứt hiệu lực đối với những quy hoạch yếu kém, bất cập.

Không gay gắt nhưng nóng bỏng khi nhiều ĐB dồn dập "truy" trách nhiệm quản lí, bao che của các Bộ ngành, Chính phủ đối với Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Vinashin. Trước khi phát biểu, Phó Chủ nhiệm UB Văn hóa, Giáo dục, Thanh thiếu niên và Nhi đồng QH Nguyễn Minh Thuyết nói thẳng: "Tập đoàn kinh tế Vinashin đã thực sự sụp đổ, cho dù ta dùng những từ ngữ nhẹ nhàng hơn theo truyền thống tu từ của mình". Theo ông Thuyết, Vinashin sụp đổ đã trút lên vai đồng bào mình món nợ không dưới 100.000 tỉ đồng, món nợ mà một tỉnh có thu khoảng 1.000 tỉ đồng một năm phải làm quần quật không mua sắm, không ăn uống, xây dựng gì trong suốt một thế kỉ mới có thể trả được. Còn với đồng bào nhiều nơi, nhất là tỉnh nghèo thì để trả món nợ này có nghĩa là chậm làm đường, xây cầu, công trình, xây trường học, bệnh viện. Sai phạm trong chỉ đạo, điều hành đã rõ nhưng có một câu hỏi đến nay vẫn chưa có lời giải đáp, đó là ngoài lãnh đạo Vinashin, còn ai có trách nhiệm? Theo ông Thuyết, "các thành viên Chính phủ cũng phải nghiêm túc kiểm điểm và nhận kỉ luật trước Quốc hội là cơ quan đại diện của người dân bầu ra mình chứ không thể nhận trách nhiệm một cách chung chung và tuyên bố đã kiểm điểm nội bộ là xong.

Nhắc lại vụ án Lã Thị Kim Oanh vì thất thoát 100 tỉ đồng mà một vị Bộ trưởng đang rất được lòng dân đã phải xin từ chức và hai vị Thứ trưởng đã phải ra trước vành móng ngựa, ông Thuyết kết luận: "Vinashin là một kiểu Lã Thị Kim Oanh như vậy nhưng phóng đại gấp 1.000 lần".

"Đề nghị tạm đình chỉ chức vụ các vị có liên quan"

ĐB Lê Văn Cuông (Thanh Hóa):
"Mỗi người dân Việt Nam phải
gánh 1,5 triệu đồng cho Vinashin".
Ảnh: LAD
Báo cáo của Ủy ban Tư pháp nói việc này có dấu hiệu bao che, nhưng ai bao che, bao che thế nào, nhằm mục đích gì và phải chịu trách nhiệm gì thì Ủy ban chưa có điều kiện kết luận. Nếu QH không làm rõ được điều này thì không hoàn thành trách nhiệm trước Đảng, trước dân. Ông Thuyết đề nghị Ủy ban Thường vụ QH biểu quyết để QH lập Ủy ban lâm thời điều tra trách nhiệm thành viên Chính phủ, trên cơ sở đó, bỏ phiếu tín nhiệm Thủ tướng và các thành viên liên quan. Căn cứ Hiến pháp và Luật Tổ chức QH, tôi trân trọng đề nghị Ủy ban Thường vụ QH biểu quyết để QH lập Ủy ban lâm thời điều tra trách nhiệm thành viên Chính phủ khi để xảy ra sai phạm ở Vinashin. Cuối kì họp QH sẽ bỏ phiếu tín nhiệm Thủ tướng và các thành viên Chính phủ liên quan. Để tạo điều kiện công tác cho Ủy ban lâm thời, tôi đề nghị QH tạm đình chỉ chức vụ các vị có liên quan".

Đề xuất của ĐB Thuyết nhận được sự tán đồng của các ĐB như Lê Văn Cuông (Thanh Hóa), Phạm Thị Loan (Hà Nội), Huỳnh Ngọc Đáng (Bình Dương)... ĐB QH Lê Văn Cuông (Thanh Hóa) cũng thẳng thắn đề nghị, mọi chuyện phải được giải quyết dứt điểm ngay kì họp QH này. Ông Cuông nhẩm tính, Vinashin đã buộc mỗi người dân Việt Nam phải gánh cho 1,5 triệu đồng (khoản nợ).

"Đổ hết cho lãnh đạo tập đoàn là không sòng phẳng"

ĐB Huỳnh Ngọc Đáng (Bình Dương) cho rằng, lấy lí do Vinashin hoạt động trong tình trạng chưa có khuôn khổ pháp lí là chưa hợp lẽ, vì thể chế đều do con người đặt ra. "Chúng tôi quan tâm đến hậu Vinashin và tân Vinashin. Khắc phục sai phạm như thế nào, những cá nhân và tập thể có liên quan sẽ bị truy cứu trách nhiệm ra sao? Đề nghị QH có nghị quyết chuyên đề về vấn đề này".

ĐB Phạm Thị Loan (Hà Nội) mở đầu lời phát biểu của mình bằng thông tin Thủ tướng đang trực

Đại biểu Phạm Thị Loan:
Thủ tướng bận trăm công nghìn
việc, nhưng sao Thủ tướng vẫn
cứ phải quản lí các DN lớn?
Ảnh: LAD
tiếp quản lí 19 tập đoàn, tổng công ty 90, 91. ĐB Loan nửa "truy", nửa hỏi rằng, Thủ tướng bận trăm công nghìn việc nhưng sao Thủ tướng vẫn cứ phải quản lí các DN lớn như vậy? Cũng theo ĐB Loan, sự cố Vinashin đã được cảnh báo sớm nhưng không kiểm toán, thanh tra được vì ngáng trở. Mọi sai phạm đổ hết cho lãnh đạo tập đoàn là không sòng phẳng. "Ai đã cho Vinashin vay vượt hạn mức 15% vốn điều lệ, cho phát hành trái phiếu, đặc biệt 11 đoàn kiểm tra vào mà không phát hiện sai. QH đưa Vinashin vào danh sách giám sát đặc biệt, nhưng Chính phủ lại nói để Thanh tra vào cuộc, nên kiểm toán nhà nước vẫn chưa vào cuộc được. Vậy trách nhiệm ở đâu, của ai"?

Đặc biệt, ĐB Lê Thị Nga (Thái Nguyên) phân tích kĩ khía cạnh pháp lí của việc thí điểm mô hình tập đoàn. Nhiều ĐB thẳng thắn chỉ rõ trách nhiệm của Chính phủ, sự "liên đới" của QH vì đã "bao che" dung dưỡng cho sai phạm quá lâu và không kịp thời "lấp" lỗ hổng pháp lí.

Từ Vinashin, các ĐB tiếp tục "tham chiếu" sang các ngành nghề khác, đặt câu hỏi về điều hành, quản lí các tập đoàn kinh tế hiện nay.

Hà Anh (Tổng hợp)

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét