Đóng cửa chợ đen ngoại tệ: Mua bán đô ở đâu?
TP - Sau bốn ngày cơ quan chức năng kiểm tra hoạt động mua bán USD thị trường chợ đen, nhất là sau khi cơ quan công an bắt vụ mua bán gần 400.000 USD tại Hà Nội, thị trường chợ đen dừng hoạt động. Người dân có nhu cầu chính đáng hiện gần như không thể mua được USD.
Đìu hiu “chợ đô” Hà Trung, Hà Nội (ảnh chụp lúc 3h chiều 10 - 3) .
Ảnh: Hồng Vĩnh.
Hà Nội: Tối đa chỉ mua được 100 USD
Chiều 10- 3, PV có mặt tại Hội sở chính Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank). Đã cuối giờ giao dịch, một số quầy ngoại tệ vắng khách, trong khi các quầy gửi VND khách đến làm thủ tục đông.
Tại một quầy giao dịch ngoại tệ ngay tầng 1, ngay khi ngỏ ý muốn mua ngoại tệ theo đúng quy định về việc đi du lịch công tác nước ngoài, một nữ nhân viên ngân hàng chỉ dẫn thực hiện giao dịch tại quầy 44 và 45 trên tầng 2.
Trong khi hai quầy này không thấy có nhân viên trực, ghé sang quầy bên cạnh hỏi về thủ tục để mua ngoại tệ, nữ nhân viên cho biết: “Nếu chị mang đủ các giấy tờ tới đây theo đúng quy định, ngân hàng sẽ bán. Về định mức, chị sẽ được mua các loại ngoại tệ khác (euro, yên Nhật, bạt Thái…) tương đương 3.000 USD. Còn nếu mua USD chị chỉ được mua đúng 100 USD”.
Hỏi tại sao mức mua USD chỉ được 100 USD, chứ không phải 3.000 USD theo quy định, nhân viên này cho biết: Đó là quy định của ngân hàng. Về những giấy tờ cần thiết, cô nhân viên hướng dẫn: “Chị phải có hộ chiếu có visa nước đến, trường hợp đi du lịch phải có vé máy bay, nếu đi công tác nước ngoài thì cần tờ công văn cử đi công tác của cơ quan chủ quản”.
Cô còn dặn thêm: “Ngay cả với các loại ngoại tệ khác, giả sử đồng bạt (Thái), chị cũng phải chờ em kiểm tra xem ngân hàng có sẵn để bán không”. Một khách hàng cho hay cũng mới mua được ngoại tệ tại Vietcombank theo tiêu chuẩn nhưng là euro, có giá trị tương đương 3.000 USD.
Tại một phòng giao dịch khá lớn của Ngân hàng Công thương Việt Nam (Vietinbank), một nữ nhân viên ngân hàng cho biết: “Giá mua bán USD của ngân hàng 10-3 đang ở mức 20.880 VND/USD nhưng cũng chỉ là hình thức mua bán chuyển khoản với doanh nghiệp. Ngân hàng chỉ lo ngoại tệ cho doanh nghiệp đã không xuể nên không có để bán cho khách lẻ bên ngoài”.
Thị trường USD chợ đen phố Hà Trung (Hà Nội) đóng cửa,
trong khi người dân vào ngân hàng cũng không thể mua USD.
Ảnh: Hồng Vĩnh.
TP HCM: Chợ đen đóng băng, ngân hàng không bán
Ngày hôm qua, thị trường tự do tại TPHCM cũng ngừng giao dịch ngoại tệ. Khu vực đường Bùi Viện, Đỗ Quang Đẩu (quận 1) ngày thường tấp nập người bán, kẻ mua ngoại tệ phục vụ khách du lịch, nhưng hôm nay đóng cửa, bảng hiệu được dỡ bỏ.
Các tiệm vàng quanh chợ Bến Thành cũng từ chối báo giá cũng như mua bán ngoại tệ với khách hàng. Một số tiệm cho biết, việc ngừng giao dịch là để “né” đợt truy quét của cơ quan chức năng. Nhiều người dân cũng tỏ ra lo ngại khi giao dịch ngoại tệ tại các tiệm vàng.
Bà Mai (ở quận 3) cho biết: “Tôi chuẩn bị đi du lịch, cần mua mấy trăm USD mang theo, nhưng ra mấy ngân hàng thì họ đều không bán, tiệm vàng cũng không. Chẳng biết phải làm thế nào?”.
Trong vai một người dân có nhu cầu mua USD để đi du lịch, phóng viên Tiền Phong tới một chi nhánh của Ngân hàng Á Châu (đường Huỳnh Tấn Phát, quận 7) hỏi, nhân viên tại đây cho biết ngân hàng chỉ thực hiện giao dịch chuyển khoản cho các công ty để thanh toán hợp đồng hàng hóa, ngoài ra không bán USD mặt cho người dân.
Nhân viên này còn cho biết, trước đây, muốn mua ngoại tệ tiền mặt người dân phải xuất trình các loại giấy tờ chứng minh mục đích sử dụng như đi du học, du lịch, đi công tác... Nếu không đủ giấy tờ thì không thể mua được. “Nhưng bây giờ dù chị có đủ giấy tờ thì ngân hàng cũng không thể bán USD, vì nguồn ngoại tệ hiện không đủ” – nhân viên này nói.
Tại một điểm thu mua ngoại tệ của Ngân hàng Sài Gòn Công Thương trên đường Lê Lợi (quận 1), khi chúng tôi đề nghị mua USD, nhân viên cũng trả lời: “Chị mang USD đến bán thì em mua, chứ chị muốn mua thì ngân hàng không có bán”.
Giải quyết thế nào?
Trước tình cảnh người dân có nhu cầu ngoại tệ nhưng không thể mua, PGS-TS Trần Hoàng Ngân, Phó Hiệu trưởng trường Đại học Kinh tế TPHCM, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính – tiền tệ quốc gia đề xuất: “Ngân hàng Nhà nước nên có hai cơ chế: Thứ nhất, đối với nguồn ngoại tệ kiều bào gửi về, nên khuyến khích người dân bán cho ngân hàng thay vì rút USD.
Thứ hai, khi dân có nhu cầu công tác, du lịch, du học… sẽ phải mua USD trong ngân hàng với mức giá có cộng thêm phí. Ở nước ngoài, người dân mua USD cũng phải trả phí”.
Theo ông Ngân, thị trường sẽ dần ổn định trở lại, khi người dân thấy những rủi ro tiềm ẩn ở thị trường chợ đen, họ sẽ chuyển sang giao dịch tại ngân hàng. Khi đó nguồn ngoại tệ tại ngân hàng sẽ tăng lên và cung ứng đủ nhu cầu của người dân.
Theo tìm hiểu của Tiền Phong tại một số ngân hàng thương mại, trong ngày hôm qua tiền gửi ngoại tệ tại nhiều nơi tăng đột biến.
Lãnh đạo một ngân hàng lý giải: “Có thể sau 4 ngày siết USD chợ đen, nhất là sau vụ phát hiện, xử lý hành vi mua bán trái phép gần 400.000 USD, những người dân đang giữ USD ở nhà đã quyết định đem gửi vào ngân hàng thay vì để đó nghe ngóng, chờ đợi. Hơn nữa, nếu không gửi sớm, có thể thời gian tới, lãi suất ngoại tệ sẽ hạ”.
| * Việc ngừng giao dịch của thị trường ngoại tệ cũng khiến giá vàng trong nước hôm qua đuối sức. Mở cửa buổi sáng, giá giảm nhẹ so với chiều hôm trước. Đến cuối ngày, mỗi lượng vàng SJC được niêm yết ở mức 37,37 – 37,45 triệu đồng, giảm lần lượt 90.000 – 80.000 đồng mỗi lượng ở chiều mua và bán so với hôm trước. * Ngày 10- 3, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) có Công văn số 1962, yêu cầu các tổ chức tín dụng báo cáo tình hình huy động và cho vay vốn bằng vàng; báo cáo tình hình thực hiện số vốn đã huy động bằng vàng chuyển đổi thành tiền và tất toán chậm nhất là ngày 30-6. |
| Người dân có USD có thể bán, gửi bình thường Trao đổi với PV Tiền Phong, cán bộ một ngân hàng thương mại lớn cho biết, người dân đang giữ USD có quyền quyết định bán, gửi hoặc giữ lại. Tuy nhiên, nếu bán USD trên thị trường chợ đen, hoặc cho các tổ chức cá nhân không được phép kinh doanh buôn bán ngoại tệ thì sẽ chịu rủi ro rất cao khi Nhà nước siết việc thực hiện Pháp lệnh về ngoại hối. Nếu người dân, tổ chức mang USD đến các ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng được phép thu đổi ngoại tệ để bán hoặc gửi thì rất được khuyến khích và không chịu bất kỳ rủi ro nào ngoài chênh lệch giá giữa thị trường chợ đen và thị trường chính thức. Tất cả các ngân hàng đều duy trì nhiều mức lãi suất khác nhau dành cho đồng nội tệ và đồng ngoại tệ. Tỷ giá VND/USD chính thức được niêm yết công khai tại các ngân hàng. Một chuyên gia kinh tế khác thì cho rằng, việc thực hiện xóa thị trường ngoại tệ chợ đen là đúng đắn. Không ở đâu lại có tình trạng người đạp xích lô cũng có thể mua ngoại tệ tự do trong khi không có nhu cầu đi ra nước ngoài làm ăn. Tuy nhiên, ông cũng cho biết, những quyết định điều hành chính sách tiền tệ nên được thực hiện đồng bộ và đúng thời điểm hơn để người dân tin vào đồng tiền cũng như việc điều chỉnh chính sách. Ví như, việc điều chỉnh lãi suất tái cấp vốn, tái chiết khấu vừa rồi được thực hiện cùng lúc với thời điểm điều chỉnh tỷ giá thì sẽ tốt hơn rất nhiều. PV |
Khánh Huyền - Nguyễn Hiền
“Chúng tôi chỉ bán vàng”
Lúc 17h30 ngày 10/3, lượn một vòng quanh phố Hà Trung - con phố được mệnh danh là phố ngoại tệ của Hà Nội - các cửa hàng thu đổi ngoại tệ vẫn sáng đèn nhưng vắng bóng khách hàng đến giao dịch.
Tại cửa hàng số 39 Hà Trung, khi được hỏi “ có bán USD không anh?”, nhân viên cho biết: “Chúng tôi không buôn bán ngoại tệ nữa, giờ chỉ buôn vàng thôi”.
Trong vai khách hàng cần gấp một lượng USD để trả nợ tiền nhà, nhân viên của hàng Thịnh Quang (Hà Trung) gợi ý: “Chị đến bank mà mua, chúng tôi không có để bán đâu. Còn nếu không mua được thì trả tiền Việt cho người ta, trả thêm một vài giá là được thôi”.
Gần đó, cửa hàng Quốc Trinh (một trong những địa điểm thu đổi ngoại tệ lớn, có tiếng ở Hà Nội) cửa đóng then cài. Chạy qua cửa hàng bên cạnh, khi thấy chúng tôi thiết tha với việc mua USD để người nhà ra nước ngoài chữa bệnh, nhân viên này nói: “Chị không thể mua được ngoại tệ thời gian này đâu, nhất là khi chị không thân quen với các cửa hàng. Chả ai dám công khai giao dịch ngoại tệ cả, bởi chúng em rất sợ cơ quan chức năng đóng giả người dân đến giao dịch, vừa mất tiền lại vừa bị xử lý hình sự. Chị thử hỏi vay tạm người thân, bạn bè rồi mua trả lại sau”.
Sáng nay 11/3, thị trường ngoại tệ tự do tại Hà Nội vẫn ngừng giao dịch. Điện thoại đến cửa hàng vàng Bảo Tín Minh Châu (Trần Nhân Tông), nhân viên cửa hàng cho biết: “Chúng em ngừng giao dịch USD từ mấy ngày nay và không biết khi nào mở cửa trở lại”.
Theo chị Thanh Hoa, một người dân chuyên đầu cơ ngoại tệ tại Hai Bà Trưng (Hà Nội): “Thời điểm này vẫn có thể mua hoặc bán USD, Euro, nếu khách hàng là bạn làm ăn lâu năm với các điểm thu đổi ngoại tệ. Họ không dại gì công khai buôn bán với người lạ, dù mục đích mua là gì đi nữa, để tránh dính dáng tới cơ quan chức năng. Nếu là khách hàng quen biết, các điểm thu đổi ngoại tệ có thể mang hàng tới tận nhà cho khách”.
Tỷ giá có thể ổn định thời gian tới
Theo giới chuyên gia, việc hàng loạt điểm thu đổi ngoại tệ đóng cửa ngừng giao dịch là phản ứng nhất thời trước thông tin thanh kiểm tra của cơ quan chức năng. Bên cạnh đó, một số điểm được phép thu đổi ngoại tệ lo ngại có thể bị phát hiện với việc buôn bán tỷ giá không đúng theo quy định của Ngân hàng Nhà nước nên cũng ngừng giao dịch.
Ông Trần Bắc Hà, Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) nhận định: “Tỷ giá VND/USD có thể ổn định được trong thời gian tới; với điều kiện chúng ta phải tập trung được nguồn ngoại tệ trong nền kinh tế vào hệ thống ngân hàng, kiểm soát chặt tăng trưởng tín dụng ngoại tệ dưới 20% và tạo dựng được niềm tin trong dân chúng”.
Để thực hiện được các vấn đề mấu chốt trên, theo kiến nghị từ BIDV, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cần thực hiện thắt chặt chính sách mua bán ngoại tệ với các tập đoàn kinh tế, tổng công ty Nhà nước , yêu cầu họ bán lại ngoại tệ cho ngân hàng khi có nguồn thu.
Chính sách mua bán ngoại tệ của NHNN cần tạo được sự đồng thuận và được thực hiện nhất quán để tạo niềm tin cho các đối tượng tham gia. NHNN cần thể hiện rõ vai trò điều tiết, là người mua - bán cuối cùng đối với các nguồn thu và nhu cầu của các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước; xem xét niêm yết giá mua bán theo cơ chế một giá hoặc chênh lệch giá ở mức thấp tránh gây ra những thiệt hại kinh tế cho các tổ chức khi tham gia mua bán nhằm ổn định thị trường trong gian đoạn hiện nay. Có như vậy mới khuyến khích doanh nghiệp bán ngoại tệ cho ngân hàng.
Ngoài ra, NHNN sớm xác định mức trần lãi suất huy động ngoại tệ đối với doanh nghiệp và cư dân xuống chỉ còn 0 - 1%/năm để nới rộng chênh lệch lãi suất huy động USD, VND, giảm tâm lý đầu cơ găm giữ ngoại tệ cũng như giảm áp lực tăng lãi suất đồng nội tệ.
NHNN xem xét điều chỉnh quy định về trạng thái ngoại tệ được phép nắm giữ của các ngân hàng từ mức 30%/vốn tự có xuống 15 - 20%/vốn tự có để hạn chế việc các ngân hàng có hoạt động kinh doanh vàng mua gom tích trữ, găm giữ ngoại tệ phục vụ nhập khẩu vàng…
An Hạ
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét