Người phụ nữ truyền bá piano
 |
| Mẹ Đặng Thái Sơn, bà Thái Thị Liên vẫn chơi đàn ở tuổi 92. Ảnh: Thế giới và Việt Nam. |
Nhưng sau đó, bà cũng cùng đối mặt với những khó khăn của cả dân tộc Việt Nam khi kết hôn với một nhà cách mạng- người đã chiến đấu cùng với chủ tịch Hồ Chí Minh giải phóng nước nhà khỏi ách đô hộ của thực dân Pháp.
"Cuộc hành trình của tôi từ Praha về Việt Nam là một cuộc hành trình đầy chông gai và thử thách. Năm 1951, tôi cùng con gái mới 22 tháng tuổi phải đi bộ một quãng đường 110km vào ban đêm để đến cơ sở Cách mạng tận rừng sâu. Chúng tôi mất 3 tháng mới đến nơi khi mà lòng bàn chân nổi đầy mụn nước vì phỏng rộp.”
Ba tháng tiếp theo, bà vẫn sống trong căn cứ bí mật, nơi lần đầu tiên bà gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh và đại tướng Võ Nguyên Giáp, nhà quân sự đại tài của Việt Nam- những con người kiệt xuất đã lãnh đạo quân dân ta chiến thắng 2 cuộc chiến tranh chống Pháp và sau này là chống Mỹ.
Sau đó, bà đã hạ sinh một bé trai chỉ sáu tháng sau khi chồng bà mất vì căn bệnh lao quái ác. Nó cũng là thời gian duy nhất trong cuộc đời mà bà không chơi đàn.
Bà đã im lặng chờ đợi đến năm 1954, khi bà lại có thể tìm thấy sự khuây khỏa khi chơi nhạc Chopin. Bà tiếp tục được chính quyền cử đi tu nghiệp tại Bắc Kinh dòng nhạc cách mạng, dân gian. Âm nhạc của bà là nguồn động viên tinh thần to lớn cho quân đội Cộng sản chiến đấu chống thực dân Pháp trong trận Điện Biên Phủ lừng lẫy, cuối cùng dẫn đến độc lập nước nhà.
"Khi lần đầu tiên lại thấy cây đàn piano, tôi đã rất hạnh phúc", bà bồi hồi,"Tôi đã chơi cả đêm mà không thể ngừng lại."
Thành lập trường âm nhạc| Không làm mất lòng tin của cả dân tộc, Sơn trở thành nghệ sĩ châu Á đầu tiên giành chiến thắng trong cuộc thi uy tín tại Ba Lan. Kết quả đã gây sốc cho nhiều người vào thời điểm đó, nhưng con đường sự nghiệp của Sơn đã bắt đầu. |
Họ sơ tán toàn bộ trường học về vùng nông thôn - bao gồm tất cả các cây đàn piano. Sau khi trở về Hà Nội trong một khoảng thời gian ngắn, mọi thứ có vẻ yên bình hơn. Nhưng không được bao lâu, máy bay B-52 của Mỹ dội bom tàn phá thành phố 12 ngày đêm vào tháng 12 năm 1972.
"Chúng tôi là người Việt Nam, chúng tôi không sợ cái chết," bà nói. "Đó là lý do tại sao chúng tôi giành chiến thắng."
Năm 1980, chỉ 5 năm sau khi chiến tranh Việt Nam kết thúc với phía Bắc và phía Nam Việt Nam thống nhất bởi Đảng Cộng sản, bà Liên đến Thủ đô Warsaw của Ba Lan cùng với Sơn (lúc đó 22 tuổi) để phiên dịch cho anh trong cuộc thi piano Chopin quốc tế.
Không làm mất lòng tin của cả dân tộc, Sơn trở thành nghệ sĩ châu Á đầu tiên giành chiến thắng trong cuộc thi uy tín tại Ba Lan. Kết quả đã gây sốc cho nhiều người vào thời điểm đó, nhưng con đường sự nghiệp của Sơn đã bắt đầu. Và mẹ anh vẫn bên cạnh anh sau khoảng thời gian ngắn hai người tạm xa nhau khi anh đi tu nghiệp.
“Người thầy” của mẹ
 |
| Nghệ sĩ Đặng Thái Sơn. |
Ở Việt Nam, Sơn là một ngôi sao nổi tiếng. Thế hệ trẻ sau chiến tranh biết đến khuôn mặt và âm nhạc anh qua các phương tiện thông tin đại chúng. Bà Liên vẫn cười khi nhà báo đưa quan điểm cho rằng bà vẫn dạy cậu con trai út cách chơi nhạc.
"Ồ không, hiện nay Sơn là thầy dạy của tôi ấy chứ!" bà vừa cười vừa nói. Sơn ngắt lời: "Chúng tôi chơi đàn cho nhau cùng thưởng thức" .
| ĐỌC THÊM |
Người con trai khác của bà, anh Trần Thanh Bình, là một nghệ sĩ cello sống ở Hà Nội. Anh là một trong những kiến trúc sư triển vọng của nước nhà. Anh đã thiết kế phòng hòa nhạc 800 chỗ ngồi để vinh danh mẹ mình. Phòng nhạc dự kiến sẽ mở cửa vào mùa thu này.
Bà Liên đã thực hiện buổi hòa nhạc solo 5 năm trước tại Nhà hát lớn khi bà 87 tuổi, với sự hiện diện của khoảng 1.800 học sinh đang theo học tại Học viện quốc gia âm nhạc cùng 200 giảng viên giảng dạy. Huyền thoại mang tên bà còn sống mãi.
Thậm chí đến tận giờ đây, khi những ngón tay nhỏ bé nhăn nheo của bà lướt duyên dáng trên các phím dương cầm, căn phòng tràn đầy những âm thanh tươi đẹp – bản nhạc Chopin được cất lên từ một thời đạn bom, một thời hòa bình từ một người phụ nữ tài năng lỗi lạc.
Nhiệm vụ sư phạm âm nhạc của bà Liên vẫn chưa kết thúc vì học trò mới nhất của bà là cô cháu gái 6 tuổi vẫn ngày đêm luyện chơi dương cầm.
Niềm đam mê bất diệt dành cho âm nhạc của gia đình nghệ sĩ Thái Thị Liên dường như chưa bao giờ kết thúc.
Phương Thảo (dịch từ The Washington Post)
Theo dõi những thông tin về câu chuyện giáo dục gia đình được đăng tải trên VietNamNet, bạn Phương Thảo, sinh viên dự bị Trường ĐH Anh quốc gửi tới tòa soạn bản dịch bài viết đăng tải trên tờ The Washington Post viết về nghệ sĩ Thái Thị Liên, mẹ nhạc sĩ Đặng Thái Sơn. Bài viết có tựa đề "Người phụ nữ Việt Nam 92 tuổi thổi niềm tin vào sự phát triển của âm nhạc nước nhà qua cây đàn dương cầm". Dưới đây là nội dung bài báo.
Nghệ sĩ Thái Thị Liên và con trai Đặng Thái Sơn
Những cây đàn piano đã được cất giấu bằng cách chuyển đi bằng tàu hỏa đến các tỉnh lân cận như Bắc Giang. Sau đó, xe kéo bằng gia súc, trâu, bò vận chuyển thêm 13 km nữa. Cuối cùng, đàn được dân làng chuyển bằng tay vào những căn lều mỏng manh với tầng đất ẩm.
Thái Thị Liên, người sáng lập ra Nhạc viện Hà Nội và cũng là một nghệ sĩ dương cầm được đào tạo bài bản tại phương Tây, chịu trách nhiệm đảm bảo rằng, cho dù chiến tranh vẫn xảy ra và vẫn khó khăn vì thiếu cơ sở vật chất, vẫn không thể ngăn những nghệ sĩ tài hoa trẻ tuổi đi tu nghiệp nhạc cổ điển cao cấp ở nước ngoài.
Ngày hôm nay, nhìn vào một bức ảnh đen trắng đã sờn rách theo năm tháng, treo trên đỉnh của cây đàn piano trong phòng khách nhà mình, cụ bà Thái Thị Liên, 92 tuổi, cười rạng rỡ bên 3 người cháu bao quanh. Hình ảnh xưa là một lời nhắc nhở của cuộc hành trình gấp gáp vào năm 1965 tìm nơi sơ tán trong cuộc chiến tranh Việt Nam.
Nhờ cống hiến lâu dài cho nền âm nhạc cổ điển, phòng hòa nhạc chuyên nghiệp quốc gia đầu tiên hiện đang được xây dựng để vinh danh bà.
"Ngày nay, mối quan hệ giữa người thầy giáo và sinh viên đôi khi chỉ là một mối quan hệ nặng về tiền bạc,trò trả tiền thầy dạy". "Nhưng tại thời điểm đó trong làng, thầy trò, các bạn giống như một gia đình lớn và chúng tôi chia sẻ mọi thứ cũng như nỗi đau, niềm vui - và sự san sẻ ấy thực sự là một mối quan hệ nhân văn của con người với con người. Nghệ sĩ Piano Đặng Thái Sơn
Đặng Thái Sơn chỉ 7 tuổi vào lúc đó. Mặc dù có bà Liên là mẹ và cũng là giáo viên, anh đã phải phải cạnh tranh với tất cả các - sinh viên lớn tuổi hơn để có cơ hội chạm vào các phím đàn 30 phút mỗi ngày.
Trường học của 400 học sinh chơi các nhạc cụ khác nhau, có tương đắp bằng bùn để cách âm chứ không có phòng.
Nghệ sĩ dương cầm chơi các bản nhạc của Beethoven cho đến khi bị buộc phải dừng lúc tiếng còi báo động máy bay ném bom B-52 Mỹ vang lên.
Một số học sinh, kiên quyết không để mất lượt đánh đàn quý giá của họ, từ chối ngừng chơi, bất chấp nguy hiểm. Tuy nhiên,may mắn là ngôi làng họ tạm trú chưa bao giờ bị giội bom.
Chị gái của anh đã là một nghệ sĩ dương cầm có tiếng và anh trai của Sơn cũng là nghệ sĩ chơi đàn cello. Cha mẹ của Sơn ban đầu không muốn anh lại làm nhạc sĩ vì cho rằng, gia đình đã có đủ nhạc sĩ rồi. Nhưng với anh, khi chạm vào phím, âm nhạc lại tuôn chảy dễ dàng từ một nơi nào đó sâu thẳm bên trong.
Anh nhớ lại mẹ mình yêu thương huấn luyện để chơi các bản ballad lãng mạn của nhà soạn nhạc yêu thích của bà, Chopin. Các cánh đồng lúa xanh ngọc lục bảo, mặt trăng và rừng cây bằng cách nào đó chạm vào tâm hồn anh trong những năm đầu tiên học nhạc ấy.
Ngồi bên cạnh mẹ tại Hà Nội, nhân dịp gia đình đoàn tụ Tết Nguyên Đán, Sơn cho biết: "Ngày nay, mối quan hệ giữa người thầy giáo và sinh viên đôi khi chỉ là một mối quan hệ nặng về tiền bạc,trò trả tiền thầy dạy".
"Nhưng tại thời điểm đó trong làng, thầy trò, các bạn giống như một gia đình lớn và chúng tôi chia sẻ mọi thứ cũng như nỗi đau, niềm vui - và sự san sẻ ấy thực sự là một mối quan hệ nhân văn của con người với con người".
(còn tiếp)
- Phương Thảo (chuyển ngữ)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét